Tinh trùng yếu là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Tinh trùng yếu một trong những nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh hiếm muộn ở nam giới. Tuy nhiên số người quan tâm và biết đến căn bệnh này lại không nhiều. Chính vì vậy để bảo vệ sức khỏe sinh sản của bản thân và hạnh phúc gia đình nam giới nên nắm rõ kiến thức về bệnh và có hướng xử lý đúng đắn, kịp thời khi bệnh xảy ra.

Tinh trùng yếu là gì?

Tinh trùng được biết đến là tế bào đơn bội được tạo ra từ tinh bào trong ống sinh tinh rồi chuyển đến mào tinh hoàn qua giai đoạn trưởng thành trước khi xuất ra ngoài (xuất tinh) có trong tinh dịch, giúp duy trì khả năng sinh sản. Tinh trùng có kích thước vô cùng nhỏ mà mắt thường khó nhìn thấy được.

Bình thường ở những nam giới khỏe mạnh, mỗi lần xuất khoảng 2 ml tinh dịch, trong đó, mỗi ml tinh dịch lại chứa trên 20 triệu con tinh trùng. Nếu lượng tinh dịch và số lượng tinh trùng ít hơn nam giới có nguy cơ cao bị tinh trùng yếu.

Vậy tinh trùng yếu là gì? Theo lý giải từ các chuyên gia nam học, đây là hiện tượng suy giảm về cả số lượng và chất lượng của tinh trùng (tỉ lệ sống, khả năng di chuyển, hình thái tinh trùng). Cụ thể là tinh trùng có tỉ lệ chết, không di động trên 25%; khả năng di động thấp dưới 75%, tinh trùng di động nhanh dưới 25%. Chính điều này khiến nam giới gặp khó khăn trong việc thụ thai.

Theo nghiên cứu, hiện nay tỉ lệ nam giới gặp tình trạng tinh trùng yếu tăng, đặc biệt trong số đó có rất nhiều người trẻ chỉ trong độ tuổi 20-30. Đối tượng có nguy cơ bị tinh trùng yếu cao được xác định là nam giới nghiện rượu, thuốc lá; nam giới bị béo phì; người làm việc trong môi trường độc hại kim loại nặng, sóng từ, thuốc trừ sâu, hóa chất…

Nếu không sớm phát hiện, tìm ra hướng xử lý kịp thời sẽ gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe sinh sản, tâm sinh lý của các đấng mày râu.

Dấu hiệu tinh trùng yếu

Dù không thể quan sát hình thái tinh trùng nhưng vẫn có một số biểu hiện lâm sàng các đấng mày râu có thể tự quan sát, nhận biết tinh trùng khỏe hay yếu.

Tinh dịch ít, loãng

Như đã nói trên nam giới khỏe mạnh mỗi lần xuất tinh sẽ giải phóng khoảng 2-5ml tinh dịch vào khoảng 1/2 cho đến 1 thìa cà phê. Trong đó số lượng tinh trùng là từ 40 – 100 triệu tinh trùng. Nhưng người gặp bất thường về tinh trùng lượng tinh dịch được sản sinh ít hoặc tinh dịch luôn bị lỏng không nhầy, không sệt dính như thông thường, số tinh trùng được xuất ra ít.

Tinh dịch bị vón cục

Sau xuất tinh nam giới có thể thấy lẫn trong tinh dịch có các hạt trắng nhỏ lợn cợn như hạt cơm, dùng tay bóp cảm giác bột mịn. Đây cũng là biểu hiện thường thấy ở nam giới bị tinh trùng yếu.

Tinh dịch đặc (không hóa lỏng)

Thêm một biểu hiện bất thường ở nam giới bị tinh trùng yếu đó chính là độ hóa lỏng của tinh trùng. Bình thường sau khoảng 15-30 phút xuất tinh, lượng tinh dịch này sẽ tự hóa lỏng, nhưng nam giới gặp vấn đề về tinh trùng, chúng sẽ vẫn giữ trạng thái đặc quánh lại. Điều này ảnh hưởng đến việc tinh trùng gặp trứng.

Tinh dịch có mùi, màu sắc bất thường

Dấu hiệu dễ nhận biết tiếp theo là qua màu sắc, mùi của tinh dịch. Thông thường tinh dịch có màu trắng hoặc hơi ngả vàng mùi hơi tanh. Còn khi bị tinh trùng yếu, bất thường sẽ có mùi hôi và các màu sau:

• Màu vàng xanh/xanh: Tinh dịch tiết ra nếu có màu hơi xanh hoặc vàng xanh rất có thể mắc các bệnh viêm nhiễm ở bộ phận sinh dục như viêm tiền liệt tuyến, viêm niệu đạo, viêm mào tinh…
• Tinh dịch màu vàng: Nếu hiện tượng này diễn ra trong một thời gian dài cũng có thể là biểu hiện của các bệnh viêm nhiễm nam khoa, tinh trùng yếu.
• Tinh dịch màu nâu: Thường là tinh dịch có lẫn máu kèm theo là hiện tượng đau tức bụng, nhức dương vật cảnh báo tổn thương tại dương vật và bệnh về niệu đạo.

Nguyên nhân tinh trùng yếu

Tinh trùng bị yếu được xác định là do nhiều yếu tố tác động. Sau đây là những tác nhân chính được các chuyên gia liệt kê:

• Ăn uống không khoa học, thiếu hụt dưỡng chất: Khi cơ thể không được bổ sung, cung cấp đủ kẽm, vitamin C, mangan, selen… sẽ ảnh hưởng, làm suy giảm tinh trùng cả về số lượng và chất lượng.
• Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Thường xuyên thức khuya, mặc quần quá chật, hay đặt laptop lên đùi, để điện thoại trong túi…
• Làm việc, tập luyện quá sức: Tập luyện thể dục thể thao quá độ, làm việc quá sức khiến nhịp sinh học của cơ thể bị ảnh hưởng, vùng kín bị nóng môi trường không lý tưởng khiến tinh trùng bị giảm sút.
• Tâm lý bất ổn: Thường xuyên căng thẳng, stress, lo âu sẽ tác động xấu đến một số hormone, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng, gây suy giảm cả về số lượng và chất lượng.
• Viêm nhiễm tại bộ phận sinh dục: Viêm ống dẫn tinh, viêm tuyến tiền liệt, viêm túi tinh, bệnh lậu hay các bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh, tinh hoàn lạc chỗ… cũng ảnh hưởng đến việc sản sinh tinh trùng và chất lượng tinh trùng.
• Lạm dụng các loại thuốc: Người bệnh đang dùng thuốc điều trị bệnh dạ dày, tiểu đường, huyết áp, tim mạch… hay lạm dụng các loại thuốc kích dục cũng ảnh hưởng đến sỗ lượng, chất lượng tinh trùng.
• Các yếu tố khác: Suy giảm nội tiết tố, béo phì, thường xuyên uống rượu, hút thuốc lá…

Chẩn đoán tinh trùng yếu

Quan sát bằng mắt thường chỉ là một phần, để nhận biết chính xác, và theo dõi mức độ yếu của tinh trùng các đấng mày râu cần đến các cơ sở chuyên khoa để khám, kiểm tra. Tại đây bác sĩ vẫn sẽ hỏi lại người bệnh về tình trạng tinh dịch, màu sắc, tính chất cùng các yếu tố như số lần quan hệ tình dục, các thói quen sinh hoạt, ăn uống, công việc hàng ngày…

Bên cạnh đó, người bệnh còn được thực hiện một số xét nghiệm, kiểm tra sau:

• Xét nghiệm tinh dịch đồ
• Siêu âm tinh hoàn
• Phần tích gen
• Sinh thiết tinh hoàn
• Thực hiện siêu âm tuyến tiền liệt
• Xét nghiệm nước tiểu, máu
• Định lượng hormone ở nam giới và tuyến yên.

Nam giới bị tinh trùng yếu ảnh hưởng như thế nào?

Tinh trùng yếu là bệnh lý nhạy cảm, ít được các đáng mày râu quan tâm chú ý bởi bệnh không gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng cho sức khỏe. Tuy nhiên nếu để bệnh kéo dài không chữa sẽ dẫn đến những tác động tiêu cực đến tâm lý, khả năng sinh sản cũng như mối quan hệ với nửa kia. Dưới đây là một số ảnh hưởng của bệnh bạn nên nắm rõ:

• Tác động đến tâm lý: Khi phát hiện bản thân bị tinh trùng yếu đa phần nam giới đều tự ti, né tránh, mặc cảm trong chuyện “giường chiếu”, dễ cáu gắt hay sống khép kín dẫn dến trầm cảm…
• Tăng nguy cơ bị vô sinh, hiếm muộn: Bởi số lượng và chất lượng tinh trùng không đảm bảo, khả năng sống sót của tinh trùng khi gặp trứng vô cùng thấp. Chính vì vậy khả năng thụ thai thành công sẽ giảm. Thống kê cho thấy ở nước ta có khoảng 1 triệu các cặp vợ chồng gặp khó khăn trong việc mang thai dù đã quan hệ cả năm và 40% trong đó là xuất phát từ nam giới và tinh trùng yếu là nguyên nhân hàng đầu.
• Dễ gây đổ vỡ hôn nhân: Rất nhiều cuộc cãi vã, ngoại tình phát sinh từ đời sống tình dục không được thỏa mãn, không có con cái. Khi áp lực càng tăng nguy cơ ngoại tình, rạn nứt hôn nhân là rất cao.

Tinh trùng yếu có chữa được không? Các cách điều trị phổ biến

Nhiều người lo lắng khi bị tinh trùng yếu phải làm sao? Bệnh có chữa được không? Theo đánh giá, tinh trùng yếu hoàn toàn có thể khắc phục được nếu bệnh nhân tích cực điều trị kết hợp thay đổi về chế đệ sinh dưỡng, thói quen sinh hoạt hàng ngày.

Sau đây là những cách chữa tinh trùng yếu đang được nhiều người truyền tai áp dụng, mang lại hiệu quả cao.

Điều trị bằng bài thuốc đông y

Đông y quan niệm muốn điều trị bệnh cần tác động vào căn nguyên triệt tiêu và phục hồi từ bên trong. Phương pháp này cũng đang là xu hướng được nhiều nam giới lựa chọn.

Ưu điểm của thuốc đông y chữa tinh trùng yếu là cho tác dụng lâu dài, sử dụng thảo dược tự nhiên, an toàn, tăng khả năng thụ thai thành công. Tuy nhiên các đấng mày râu cũng nên tìm hiểu kỹ bởi hiện nay thuốc đông y đang bị quảng cáo tràn lan với nhiều sản phẩm không rõ nguồn gốc chất lượng, bên cạnh đó cũng có nhiều cơ sở khám chữa bệnh không có giấy phép hoạt động, lựa chọn sai có thể ảnh hưởng lâu dài đề sức khỏe và khả năng sinh sản.

Một số bài thuốc bạn có thể tham khảo gồm:

Bài thuốc cho thể thận âm khuy hư:

• Gồm các thành phần: Phúc bồn tử, bạch linh, ngũ vị tử, thỏ ty tử, thục địa, kỷ tử, hoài sơn, bạch linh… được gia giảm theo cơ địa từng người.
• Cách sắc: Mỗi ngày 1 thang người bệnh cho thuốc vào ấm, thêm nước ngập mặt thuốc sắc đến khi còn 1/2 lương nước đổ ra uống. Chia làm 2-3 lần/ngày.

Bài thuốc thể thận dương bất túc

• Các thành phần gồm: Sơn dược, khởi tử, quế, phúc bồn tử, thục nhục , hoàn liên tổ…
• Cách sắc: Thuốc đem rửa, thêm nước vào sắc với lửa nhỏ, ngày sắc uống 3 lần khi thuốc còn ấm.

Bài thuốc thể thấp nhiệt hạ chú

• Gồm các vị thuốc: Sinh địa hoàng, xích phục linh, đương quy, củ kim cang, xa tiền tử…
• Cách sắc: Cho thuốc vào ấm, thêm nước sắc cạn còn 1/2 lượng nước chia ra uống 2 lần trong ngày.

Thuốc tây y chữa tinh trùng yếu

Sử dụng thuốc tân dược chữa tinh trùng yếu là phương pháp cho tác dụng nhanh chóng, tiện lợi nên được rất nhiều người ưa chuộng. Tùy vào tình trạng nặng nhẹ và các bệnh lý kèm theo bác sĩ sẽ kê toa thuốc phù hợp. Tuy nhiên do hoạt tính cao, dùng thuốc tây y không đúng cách có thể dẫn đến tác dụng phụ, ảnh hưởng tới sức khỏe. Một số thuốc thường dùng gồm:

• Thuốc kháng sinh: Trường hợp bị tinh trùng yếu do viêm nhiễm tại bộ phận sinh dục gây ra bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc kháng sinh, chống viêm để kiểm soát bệnh từ đó cải thiện tình trạng yếu tinh trùng.
• Thuốc tăng cường hormone (Liệu pháp hormone thay thế): Tăng cường hormone sinh dục là cách để cải thiện ham muốn, khả năng sinh tinh của cơ thể nam giới. Chính vì vậy các bác sĩ sẽ chỉ định phái mạnh sử dụng nhóm thuốc (FSH, LH…)
• Một số loại thuốc khác: Có thể là thuốc tăng cường sinh lý, cải thiện khả năng cương cứng của dương vật tạm thời như Rocket 1h, viagra…

Chữa tinh trùng yếu bằng mẹo dân gian

Áp dụng các mẹo chữa bệnh tại nhà cũng được nhiều nam giới ưa chuộng trong điều trị liệt dương và các chứng bệnh về sinh lý nam. Ưu điểm của các cách chữa bệnh này sử dụng nguyên liệu đơn giản, dễ kiếm, ít tốn kém. Tuy nhiên để thực hiện người bệnh cần kiên trì trong thời gian dài và các mẹo này chỉ mang tính hỗ trợ phù hợp với trường hợp mới khởi phát bệnh. Một số mẹo phổ biến nhất là:

• Trứng gà và mật ong: Lấy 2 quả trứng gà ta tách lấy lòng trắng và lòng đỏ riêng, đánh bông phần lòng đỏ đều thành kem sau đó thêm 2 thìa mật ong vào đánh đều ăn mỗi ngày.
• Sâm maca: Sâm maca mua về đem rửa sạch bên ngoài, sau đó để cho ráo bớt nước, thái mỏng xếp vào khay đem phơi hoặc sấy khô. Tiếp đến đem nghiền thành bột mịn dùng để pha nước sôi uống. Mỗi ngày lấy từ 1,5 – 5gr pha nước.
• Sử dụng vừng đen: Dùng 100gr vừng đen, bỏ các hạt hỏng cho vào chảo rang thơm. Tiếp đến nghiền số vừng này tành bột mịn. Pha bột vừng đen cùng sữa tươi mỗi lần 2 thìa.

Nên ăn gì, kiêng gì khi bị tinh trùng yếu?

Chế độ dinh dưỡng không đảm bảo chính là một trong những nguyên nhân gây tinh trùng yếu, không đảm bảo chất lượng. Do đó để cải thiện quý ông nên tham khảo, điều chỉnh các loại thực phẩm mà mình ăn hàng ngày. Sau đây là những thực phẩm người bị tinh trùng yếu nên ăn, nên kiêng:

• Bổ sung các món ăn có vỏ từ biển như: Hàu, nghêu, sò huyết, tôm…
• Tăng cường các loại thịt đỏ như: Thịt dê, cừu, bò…
• Ăn các loại quả có màu đỏ như dưa hấu, cà chua, các loại quả giàu vitamin C, omega-3 như dứa, đu đủ, bơ…
• Bổ sung đa dạng các loại rau củ như súp lơ, bắp cải, giá đỗ…
• Ăn các loại quả, hạt khô như nho khô, hạnh nhân, lạc, vừng…
• Ăn thêm các loại gia vị như tỏi, gừng, hành tím, hành tây…
• Hạn chế các loại đồ ăn cay nóng, đồ nhiều dầu mỡ
• Không nên ăn đồ chế biến sẵn, thực phẩm đóng hộp
• Hạn chế ăn nội tạng động vật
• Không uống rượu bia, nước có ga, chất kích thích gây hại

Phòng ngừa tinh trùng yếu hiệu quả bằng cách nào?

Tinh trùng yếu ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của cánh mày râu đặc biệt là khả năng sinh sản. Chính vì vậy nếu không muốn đối mặt với chứng bệnh này hãy ghi nhớ và thực hiện theo những lời khuyên sau đây:

• Duy trì cân nặng hợp lý, tiến hành các bước giảm cân an toàn, hiệu quả.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, ăn nhiều rau củ quả, đa dạng khẩu phần ăn mỗi ngày đặc biệt là các thực phẩm tốt cho sức khỏe sinh lý nam.
• Hạn chế tối đa các loại đồ ăn, đồ uống gây hại cho cơ thể, làm suy giảm số lượng, chất lượng tinh trùng.
• Sắp xếp công việc khoa học, tránh làm việc quá độ, kết hợp làm việc, giải trí và nghỉ ngơi để tinh thần thoải mái, tránh lo âu căng thẳng.
• Có đời sống tình dục lành mạnh, quan hệ điều độ, tránh các mối quan hệ ngoài luồn, hạn chế thủ dâm.
• Phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục cũng như các bệnh viêm nhiễm tại cơ quan sinh dục.
• Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với môi trường độc hại, hóa chất. Nếu công việc mang tính chất bắt buộc nên sử dụng các thiết bị bảo hộ để giảm thiểu tối đa ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như chất lượng tinh trùng.
• Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, không ngồi quá lâu một chỗ, tránh để dương vật tiếp xúc với nước quá nóng hoặc ngồi lên bề mặt nóng.
• Tập luyện thể dục thể dục thể thao thường xuyên nhưng không nên tập quá sức, ảnh hưởng đến tinh trùng.

Tinh trùng yếu đã và đang đe dọa cuộc sống hôn nhân, tâm sinh lý của không ít nam giới Việt. Chính vì vậy đừng chủ quan, hãy tìm đến cơ sở chuyên khoa để kiểm tra tinh dịch thường xuyên cũng như tiến hành chữa trị, phòng ngừa kịp thời để không ảnh hưởng đến đường con cái và hôn nhân.